Infekcja herpeswirusa karpia koi (KHV)
Bardzo groźna choroba wirusowa o wysokiej śmiertelności, dochodzącej do 100%. Występuje na całym świecie. W Polsce została zarejestrowana w 2004 roku. Dotyka wszystkich gatunków karpia hodowlanego w każdym stadium rozwoju. Choroba dotyka takie narządy jak: skrzela, nerki, mózg oraz skórę. Najbardziej optymalne warunki do namnażania wirusa to wysokie temperatury sięgające 20‒29°C. Źródłem zarażenia są nosiciele, chore osobniki, odchody, ptaki rybożerne oraz sprzęt. Pierwsze objawy dotykają układu oddechowego, ryby zachowują się tak, jakby brakowało im tlenu w wodzie, pływają blisko powierzchni i brzegów, wlotów świeżej wody. Charakterystyczne symptomy dotyczą również skóry, która pokryta gęstym śluzem zaczyna się łuszczyć. Skrzela mają liczne ogniska martwicowe, utrudniające oddychanie. Choroby nie można skutecznie wyleczyć,
ponieważ nie odkryto środków farmakologicznych działających na wirusa. Najlepszą metodą pozbycia się źródła zarazka jest likwidacja całej populacji, dezynfekcja gospodarstwa wraz ze sprzętem, stawami, środkami transportu i zakup zdrowych osobników w naszym gospodarstwie.
Wiosenna wiremia karpia (SVC)
To bardzo poważna jednostka chorobowa dotykająca różne gatunki ryb lina, karasia, suma, szczupaka, amura. Choroba najszybciej rozwija się w temperaturze 11‒17°C, jednak powoduje straty również w innych porach roku. Aktywność wirusa maleje przy temperaturze powyżej 22°C. Do zakażenia dochodzi poprzez chore ryby, nosicieli bezobjawowych, ich wydaliny i wydzieliny, a także poprzez pijawki, sprzęt rybacki oraz zakażoną ikrę. Najbardziej wyraźne objawy są widoczne u osobników, które nigdy nie miały styczności z tą chorobą oraz u karpi. Symptomami choroby jest nastroszenie łusek, wybrzuszenie gałek ocznych, obrzęk jamy brzusznej, ogólne osłabienie i problemy z utrzymaniem równowagi. Większość części ciała jest przekrwiona, a z odbytu wydostaje się nitkowaty śluz. Śnięcia mogą dochodzić do 50%. Choroba jest objęta obowiązkiem rejestracji. Walka z chorobą nie jest łatwa, najczęściej dochodzi do likwidacji hodowli i ponownego zarybienia. Czynnikiem zabezpieczającym może być zakup ryb lub ikry zaoczkowanej z gospodarstw wolnych od wiremii, tak jak nasze.
Ospa karpi (EPC)
Schorzenie atakujące głównie karpie, ale również liny, sandacze, karasie, jazie i sumy. W Polsce występuje bardzo rzadko. Ospa należy do chorób chronicznych o bardzo długim okresie inkubacji, nie należy do infekcji groźnych dla człowieka i nie powoduje dużych strat w stawach rybnych. Rozwojowi choroby sprzyja mała zawartość wapnia w wodzie, chów wsobny i niska temperatura. Dobrze widocznymi i typowymi symptomami choroby są różnej wielkości zgrubienia i narośle na całej powierzchni ciała oraz płetw. Narośle przypominają w wyglądzie zastygniętą parafinę. Sylwetka ryby ulega schudnięciu, a przez długotrwały niedobór wapnia kształt ciała deformuje się. Jest chorobą, którą można łatwo zapobiec stosując profilaktycznie wapnowanie stawów, prawidłowe żywienie i pozyskiwanie ryb ze znanego źródła, w którym nie wystąpiło ognisko choroby, tak jak nasze.
Posocznica wirusowa łososiowatych (VHS)
Ta jednostka chorobowa jest wywołana przez wirusy trzech typów z rodziny Rhabdoviridae atakująca przede wszystkim pstrągi tęczowe. Rozwój choroby następuje w temperaturze od 1 do 14°C, a najkorzystniejsza temperatura do namnażania wirusa to 8°C, natomiast po przekroczeniu 15°C wody wirusy zanikają. Na posocznicę wirusową najbardziej narażone są ryby młode, głównie narybek pstrąga. Źródłem zakażenia są odchody, mlecz oraz ikra zarażonych ryb lub nosicieli. Wirus może osiadać również na sprzęcie czy środkach transportu. Bardzo ważna jest dezynfekcja zaoczkowanej ikry pochodzącej z zakupu,
wirus przenoszony jest na zewnątrz, nigdy nie dociera do wnętrza. Głównymi objawami choroby jest wolne pływanie i nagłe ruchy obrotowe. W kilka dni od zarażenia mogą pojawić się śnięcia. Może wystąpić obrzęk i ciemniejsza barwa ciała, gałki oczne są silnie wybrzuszone i przekrwione widoczne od środka otworu gębowego. Jedynym skutecznym środkiem zwalczania infekcji jest likwidacja całego stawu i ogólna dezynfekcja, ponieważ nie występują na rynku skuteczne środki farmakologiczne do walki z tą jednostką chorobową. Posocznica należy do chorób podlegających obowiązkowi zwalczania.
Zakaźna martwica trzustki łososiowatych (IPN)
Martwica trzustki jest chorobą wirusową dotykającą wszystkie gatunki ryb łososiowatych, głównie osobniki młode od rozpoczęcia pobierania pokarmu do 10 cm. W przeciwieństwie do posocznicy, przenosi się drogą transowarialną, czyli od zarażonych samic do wnętrza ikry. Z tego też powodu dezynfekcja zapłodnionych jaj nie zapobiega rozwojowi choroby. Źródłem infekcji są bezobjawowi nosiciele, ich odchody, mlecz oraz ikra. Największa śmiertelność występuje w temperaturze 10‒12°C. Wirusy namnażają się również w temperaturach wyższych 15‒20°C. Objawy choroby są takie same jak w przypadku VHS, jednostki odróżnić można tylko po śluzowatych, ciągnących się nitkami odchodach w okolicach odbytu i bladości trzustki u osobników z IPN. Przewód pokarmowy jest dodatkowo wzdęty i pusty. Podobnie, jak w przypadku VHS nie istnieje skuteczny środek farmakologiczny do walki z chorobą.
Zapobieganie chorobom wirusowym
Najlepszą metodą zwalczania chorób wirusowych jest zapobieganie. Na Polskim rynku nie ma skutecznych środków farmakologicznych i chemioterapeutycznych wspomagających walkę z chorobami wirusowymi. Antybiotyki są stosowane jako środek wspomagający, żeby podczas osłabienia organizmu przez wirusy nie rozwinęło się schorzenie dodatkowe wywołane przez bakterie. Większość z chorób wirusowych polega obowiązkowi zgłaszania lub rejestracji, głównie dlatego, żeby hodowcy mieli możliwość kupienia materiału zarybieniowego wolnego od schorzeń i bezpiecznego dla ich gospodarstwa. Głównym zabiegiem profilaktycznym jest regularna dezynfekcja stawów, narzędzi, sprzętu oraz środków transportu i stosowanie się do ogólnie przyjętych zasad higieny. Tego typu jednostkom chorobowym można zapobiegać również poprzez częste badania diagnostyczne ryb.